De journalistiek is een grote, aparte wereld op zich. Een machtig iets binnen de samenleving. Maar ook de journalistiek kan helpende handen niet missen, zeker niet in de huidige tijd. En waar het Mediafonds en het CoBo-fonds de radio, televisie en online wereld op weg helpen, steunt het Stimuleringsfonds voor de Journalistiek (SvdJ), jawel, de journalistiek. En dan doelend op de kranten en opiniebladen, want die hebben het zwaar. Het fonds stimuleert de kwaliteit, diversiteit en onafhankelijkheid van de journalistiek door met geld, kennis en onderzoek de vernieuwing van de journalistieke infrastructuur te bevorderen. Een duidelijke missie.
Met René van Zanten, algemeen directeur van het SvdJ, spreek ik over de toekomst van het medialandschap, hoofdredacteuren en de rol van het fonds. En ook hij maakt de situatie van het krantenlandschap momenteel niet veel mooier dan het is.
René van Zanten
Bron: http://www.persinnovatie.nl
Wat zijn volgens u de belangrijkste veranderingen geweest in het medialandschap, voor regionale dagbladen?
”Het veranderende patroon van lezen. Al voor de komst van internet waren er zorgen over oplages en over het feit dat jonge mensen zich niet meer vanzelfsprekend abonneerden op een krant; internet heeft dat alleen maar enorm versneld. Daarnaast natuurlijk het feit dat adverteerders andere wegen hebben gevonden en minder afhankelijk zijn van het massabereik van dagbladen.”
Hoe kijkt u aan tegen de huidige positie waar regionale dagbladen zich in bevinden, na de veranderingen in het medialandschap?
”Niet zo positief. De meesten hebben gekozen voor defensieve strategie, waarin vooral bezuinigd wordt op de kosten. Zelden hoor je een visie op hoe zo’n bedrijf denkt op succesvolle wijze in de toekomst een rol te spelen in de ‘business’ van regionaal nieuws.”
U heeft voorheen onder andere gewerkt als hoofdredacteur van het Utrechts Nieuwsblad, merkte u toen als hoofdredacteur al iets van de urgentie om te vernieuwen als krant?
”We hebben daarom veel meer dan voorheen gebruikersonderzoeken ingesteld, zijn begonnen met digitale edities en sterk lokale edities (Leidsche Rijn). Daarbij had je ook nog de overgang op tabloid, van middag- naar ochtend, de andere manier van schrijven en ga zo maar door.”
Denkt u dat de regionale dagbladen nog lang zullen bestaan op deze manier, of dat ze nog gaan fuseren of zelfs volledig digitaliseren?
”Als je de lijn met oplagecijfers doortrekt, kun je ongeveer uitrekenen hoe lang de papieren versies nog bestaan. Er zal wel behoefte blijven aan regionaal nieuws, maar het zal andere vormen vinden.”
De functie van hoofdredacteur verdwijnt meer dan vroeger of wordt vervangen door een hoofd content. Denkt u dat de functie van hoofdredacteur iets is wat verdwijnt in het huidige medialandschap? En zou dat een goede of slechte ontwikkeling zijn volgens u?
”Goed in de zin dat het onzin is om nog zo strikt vast te houden aan scheiding tussen redacties, sales en marketing. Slecht in de zin dat het in toenemende mate van belang is, dat iemand in staat is om de belangen van de journalistiek (niet journalisten) te behartigen.”
Wat doet het Stimuleringsfonds van Journalistiek om regionale dagbladen/de journalistiek te helpen met persinnovatie?
”Dat doen wij door het delen van kennis, het (laten) uitvoeren van onderzoek, het organiseren van congressen en publiceren via onze site. Ook verstrekken wij innovatiesubsidies en zetten we speciale trajecten voor media-start-ups in.”
Is de rol in persinnovatie van het SvdJ met het veranderende medialandschap ook steeds groter geworden?
”Het is in elk geval veel belangrijker geworden voor de journalistiek, media moeten steeds meer innoveren.”
Kunt u vanuit uw perspectief het medialandschap van vroeger en nu schetsen? Wat vindt u mooier/beter voor de journalistiek?
”Journalisten hebben alle kans om beter dan ooit journalistiek te bedrijven. Ze zullen echter nieuwe organisatievormen moeten vinden om hun vak uit te oefenen. Omdat alles inzichtelijk en controleerbaar is, kan journalistiek naar een hoger niveau worden getild. Dat betekent wel dat ook traditionele mediapartijen nieuw denken moeten toelaten en op verstandige wijze afscheid moeten gaan nemen van wat ze soms al honderden jaren doen.”
Zou er momenteel nog meer zijn wat het Stimuleringsfonds voor de Journalistiek zou kunnen betekenen voor het krantenlandschap? Laat het weten!
Hoofdgedachten 